Kunstenaar Louis Weijts gaf Bergse Vastenavond een eigen smoel

“Eigenlijk hield ik niet van Vastenavond”

Van onze verslaggeefster Florence Imandt

Kunstenaar Louis Weijts (88) uit Bergen op Zoom weet niet van ophouden. “Werken is geen corvee, werken is heerlijk”. Dagelijks nog schildert en tekent hij in de creatieve chaos die hij op de bovenverdieping van zijn huis geschapen heeft. Zijn 92-jarige zus Louise vindt dat “wel gezellig”. Volgende week start bij galerie StuArt een verkoopexpositie van de man die de Bergse Vastenavond een eigen smoel gaf.

Louis Weijts staat bekend als dé Vastenavondvormgever van het eerst uur. “Hij is de hartenklop en bloedslag, vlees en geest geworden van de naoorlogse dweilerij, dienaar van de zinvolle zotheid” schreef De Stem in 1957 over hem.

Toen was de kunstenaar hyperactief, vooral voor de Stichting Vastenavond, die sinds 1946 de organisatie van het leutfeest op zich had genomen. Weijts drukte in die jaren met zijn ontwerpen een eigen stempel op de carnavalsviering in Bergen. Vóór die tijd werd er nauwelijks ontworpen. Bouwclubs begonnen. En veranderden onder het bouwen als iets ze niet beviel.

Elk jaar nog geniet hij van de optocht die voor zijn deur voorbij trekt. Tot zijn vreugde herkent hij soms zichzelf.

Weijts’ werk is fantasierijk, precies en kleurig. Of het nou om ontwerpen voor de Prinsenwagen ging of om affiches, veldtekens, de clubvlag of het briefpapier dat de stichting tot op de dag van vandaag gebruikt. Maar ook zijn “serieuze” werk getuigt van een bijzondere fantasie. Zelf omschrijft hij de schilderijen die zijn huis van boven tot onder sieren als surrealistisch en magisch realistisch, maar “met een eigen ritmiek en een eigen stijl”.

 Bevlogen

Echt bevlogen van de Vastenavond raakte Weijts pas toen Jan van der Kreek, een van de oprichters van de Stichting Vastenavond, hem in 1946 benaderde. Zelf had de kunstenaar er nooit aan gedacht om lid van die club te worden.

“Ik hield eigenlijk niet van Vastenavond” zegt Weijts, die in 1905 in de Sint Annastraat werd geboren. “Als buitenstaander werd ik gevraagd om de Blauwe Schuit te ontwerpen. Ik had geeneens een kiel, daar zou van der Kreek voor zorgen als ik ja zei. Later kwamen ze van de stichting elk jaar het motto brengen en dan zeiden ze “maak er maar wat van”. Ik was helemaal vrij om te doen wat ik wilde. Fantastisch”.

De vrijheid van handelen is ook hetgeen Weijts aansprak in de etalagepastels die hij jaarlijks voor kunsthandel Goosen maakte. Huishoudster Ciska herinnert zich nog goed dat in de jaren vijftig de politie eraan te pas moest komen om de drommen mensen in bedwang te houden die zich voor de ruiten van Goosen vergaapten.

Fors formaat

De pastels hadden een fors formaat. Louis Weijts hield van groot. Trots is hij op het portret van Prins Nilles I ( Kees Becht) dat tegenwoordig in het stadhuis hangt. “Hij had me gevraagd om een portret van hem te maken. Maar toen ik bezig was, bleek dat er nog veel meer mensen op moesten. Het is eigenlijk één groot portrettendoek geworden”.

Groot waren ook de voorfronten van circustenten die de Bergenaar ontwierp. Met dezelfde precisie als hij de Vastenavondwagens vormgaf, tekende hij levensgrote olifanten, tijgers en paarden. De voorstudies uit de jaren veertig zijn op de expositie te zien, de panelen zelf waren veertig meter breed. “daar heb ik goed mee verdiend” herinnert Weijts zich. “Ik kreeg duizend gulden vooruit. En dat was de helft. Heel veel voor die tijd, ee”.

Vitaal

  Weijts is 88, maar kan geen seconde stilzitten. Voortdurend springt hij op om tekeningen en schilderijen te laten zien. “Kijk, die oude mensen op die portretten staan, die konden uren stilzitten”. Hij is vitaal en breekbaar tegelijk, een vakman, trots en aimabel.

Weijts heeft plannen om de kelder onder zijn woning in de Auvergnestraat uit te breken en te verbouwen tot atelier. Opruimen doet hij namelijk niet.  “Nee hoor, daarom weet ik ook niet hoeveel dingen ik wel niet heb. Daar kom ik nu bij het samenstellen van de Vastenavondtentoonstelling pas achter”.

Zijn vergeelde werkkamers puilen uit met boeken. Over kunst en de kosmos. Weijts is filosofisch ingesteld. Die kant van zijn leven zal over een tijdje meer aandacht krijgen in een andere overzichtstentoonstelling in Het Markiezenhof. “daar vragen ze al zo lang om, maar ik heb steeds geen tijd, ee. Vanwege alle opdrachten”.

De expositie van Louis Weijts wordt zondag 23 januari om 11.00 uur geopend in galerie StuArt aan de Zuidzijdehaven. Er zijn meer dan honderd ontwerpen en schilderijen te zien.